Waarom staan windmolens soms stil?
23 november 2023 Rebecca Duinkerken
Hoewel de windmolens vaak draaien en dus elektriciteit opwekken, staan ze soms ook stil. Er zijn verschillende oorzaken waardoor windmolens soms stil kunnen staan, die we hieronder hebben opgesomd.
Te weinig wind
Een logische reden waarom windmolens soms stil staan, is dat het niet hard genoeg waait om de windmolen te laten draaien. Onder windkracht 2 draaien ze vrijwel niet. Ze staan dan wel in de vrije stand en kunnen gaan draaien wanneer er wel genoeg windkracht is.
Onderhoud, inspecties of reparaties
Windmolens worden bijvoorbeeld ook voor korte tijd stilgezet wanneer er onderhoud, inspecties of reparaties plaatsvinden. Dat kun je trouwens aan de buitenkant meestal herkennen: als de windmolen stilstaat en er staat een busje aan de voet van de windmolen. In dat geval is er vaak sprake van onderhoud, inspectie of een reparatie. Als het werk is gedaan, wordt de windmolen weer volledig in bedrijf genomen.
Slagschaduw
Windmolens die slagschaduw op zogenaamde ‘gevoelige objecten’ kunnen veroorzaken (denk aan woningen, scholen en gezondheidscentra), worden uitgerust met een stilstandsvoorziening. Hierdoor zet de windmolen zichzelf stil als er te veel slagschaduw op dat gebouw wordt veroorzaakt. Dit voorkomt veel hinder voor omwonenden.
IJsvorming
Tijdens de koude wintermaanden, kan er sprake zijn van kans op ijsvorming op de bladen van een windmolen. Als een windmolen draait terwijl er ijs op ligt, kan dit gevaarlijke situaties voor omstanders opleveren. Het ijs kan bijvoorbeeld naar beneden vallen. Deze situatie wordt voorkomen doordat bij weersomstandigheden waarbij er kans is op ijsvorming op de bladen de windmolen tijdelijk stilgezet wordt. Hiervoor wordt de windmolen uitgerust met een detectiesysteem die hem automatisch stil zet.
Beschermde diersoorten
Voordat windmolens worden gebouwd, wordt er door ecologen altijd uitgebreid onderzocht welke dieren er leven en of de windmolens er invloed op kunnen hebben. Soms leidt dat ertoe dat windmolens zo worden ingesteld dat ze automatisch worden stilgezet als er vogels in de buurt zijn. Op sommige locaties wordt bijvoorbeeld uit dat onderzoek bekend dat een bepaalde vogelsoort steeds op dezelfde momenten langs de windmolens kan vliegen. Als de kans op vogelslachtoffers te groot is, kan worden besloten de windmolens op die momenten uit voorzorg stil te zetten. Dit gebeurt trouwens ook voor vleermuizen. Zo kunnen we de vogel- en vleermuizensterfte door windmolens voorkomen
Er is een nationaal onderzoek gestart naar het effect van één zwarte wiek van een windmolen op het aantal aanvaringsslachtoffers onder vogels. Mogelijk voorkomt dat vogelslachtoffers, maar dat en andere voor- en nadelen van een zwarte wiek moeten nu eerst goed worden onderzocht. Het onderzoek is inmiddels gestart en loopt naar verwachting tot eind 2024.
Teveel wind
Als het te hard waait, worden sommige windmolens voor korte tijd stil gezet omdat ze zijn ontworpen om tot windkracht 10 energie te leveren. Dit geldt met name voor oudere types windmolens. In nieuwere types windmolens wordt vaker de techniek toegepast dat moderne elektronica ervoor zorgt dat bij storm de wieken verder verdraaien (pitchen) waardoor ze minder wind vangen en het vermogen iets vermindert. De windmolens blijven dan wel draaien en produceren. Omdat het bijna nooit zo hard waait, en omdat niet alle windmolens stil gaan staan bij storm, komt deze oorzaak van stilstand weinig voor.
Curtailment
Wanneer er veel groene stroom wordt opgewekt kan dit leiden tot pieken op het stroomnet. Om overbelasting van het stroomnet en negatieve prijzen te voorkomen, wordt er daarom soms voor gekozen de windmolens tijdelijk uit te zetten of minder hard te laten draaien. Dit noemen we: Curtailment.